Polskie Szkoły Handlowe Macierzy Szkolnej  w Wolnym Mieście Gdańsku

Powrot do kacika POWROT DO STRONY JA I ZDROWIE

Harcerki z Polskich Szkół Handlowych, po opuszczeniu szkół, prowadziły często drużyny harcerskie przy innych szkołach lub świetlicach. Na przykład Urszula Blumianka, absolwentka szkoły handlowej była drużynową VIII Gromady Zuchów „Pszczółki” w Pszczółkach. Prowadziła tą drużynę jeszcze wtedy, kiedy sama uczęszczała do szkoły handlowej. Irena Reyman prowadziła ogólnogdański hufiec zuchów. Krystyna Kwiatkowska i Jadwiga Gieroszewska objęły funkcje drużynowych w szkołach handlowych po ukończeniu tych szkół przez Jadwigę Patan. Halina Szmidt – Rabel prowadziła drużynę harcerską przy ul. Wałowej. Gertruda Czaplewska – w Nowym Porcie. Jadwiga Fortuńska była drużynową harcerzy spod Pruszcza. Wszystkie wymienione drużynowe zapoznawały się z pracą w harcerstwie w drużynie prowadzonej przez ich starszą, nieco, koleżankę Jadwigę Patan. Do tej samej drużyny należała także Cecylia Reyman, siostra Ireny, która założyła pierwszy zastęp morski przy szkołach handlowych, a potem została komendantką żeńskiej drużyny morskiej, w skład której weszły dwa zastępy „handlówek” i jeden z Gimnazjum. Dewizą drużyny było: „Frontem do morza”. Dziewczęta szkoliły się w zakresie jachtingu rzecznego i morskiego. Organizowano specjalne ćwiczenia praktyczne na Wiśle i na morzu. Pierwszy ich rejs odbył się w 1937 roku na jachcie „Grażyna”do Kopenhagi. Jeszcze wtedy harcerki płynęły razem z harcerzami. Samodzielny rejs odbył się w 1938 na „Korsarzu” do Rome, Ystad, Christianso. Rejs prowadził A. Olszewski. Pierwszym oficerem była Cecylia Reyman, drugim – U. Groszewska. Trzeci i ostatni rejs „Wichrów Bałtyku”, bo tak nazywały swoją drużynę dziewczęta , odbył się w 1939 roku. Wojna przerwała tak dobrze zapowiadającą się pracę drużyny20.

Ogromnym wydarzeniem i przeżyciem dla wszystkich gdańskich harcerzy i harcerek był zorganizowany od 22.05. do 29.05.1938 Tydzień Harcerstwa Gdańskiego. Harcerki i harcerze ze szkół handlowych bardzo starannie przygotowywali się do tej imprezy. Wyniki ogólnej punktacji były następujące: piersze miejsce zajął II pluton gimnazjalny uzyskując 420 punktów, a drugie miejsce zajął V pluton szkół handlowych uzyskując tylko jeden punkt mniej – 419 punktów na 500 możliwych. Wśród dziewcząt było podobnie. Harcerki ze szkół handlowych zajęły drugie miejsce tuż za harcerkami z Gimnazjum21. Harcerze i pozostali uczniowie „handlówek” czynnie poparli apel o udzielanie skarbowi państwa pożyczki narodowej. Ogłosili subskrybcję tej pożyczki w wysokości 150 zł. Znamy nazwiska tych uczniów: Rolnicka, Reymanówna, Karżanka, Wolszon, Schmidt, Bzowski, Lubiewski, Szewczyk, Spratek, Herbasch, Frankenberg, Goldwasserówna, Woźniakówna, Chmarzanka, Dobrucka, Mehring, Schroder, Ossowski, Kukiński, Aniołowski, Grodner, Szymński, Noetzel, Trieba, Szpankowski, Hennig, Ornasa, Gołębiowski. W sumie dwudziestu ośmiu uczennic i uczniów22. Niewątpliwie uczniów tych charakteryzowało duże poczucie odpowiedzialności za los ojczyzny, chęć niesienia Polsce pomocy, na jaką stać było wtedy tych młodych ludzi. Był to zapewne pewien sprawdzian i dla nauczycieli, którzy mogli ocenić swoją pracę, a szczególnie efekty jakie przyniosła ich praca wychowawcza.

Drużynowymi drużyn harcerskich byli uczniowie i uczennice, osoby młode, nieletnie i niedoświadczone, dlatego każda drużyna miała także opiekuna w osobie nauczycieli danych szkół. Ci nauczyciele tworzyli tak zwane Koła Przyjaciół Harcerstwa. Przy szkołach handlowych powstało takie koło w marcu 1937 roku. Przewodniczącym był Marian Pelczar. W 1938 roku Koło liczyło 22 członków i opiekowało się pięcioma jednostkami harcerskimi. Zarząd koła organizował dla harcerzy zabawy i ogniska, popieral akcję letnią. Od 11.05.1938 roku przewodniczącym Koła Przyjaciół Harcerstwa był profesor Feliks Kalewski23.

Dużym zainteresowaniem w szkołach handlowych cieszył się teatr szkolny. Szkolne Koło Teatralne prowadziła Eugenia Adamczykowa. Przygotowywane przedstawienia miały charakter okolicznościowy. Wykorzystywano zatem różne okazje aby zaprezentować swoje umiejętności, na przykład: sprowadzenie do Polski prochów Juliusza Słowackiego, obchody rocznicy wybuchu Powstania Staczniowego, czy chociażby piętnastolecie Macierzy Szkolnej w Gdańsku. Najczęściej przedstawienia te były organizowane dla uczniów szkół handlowych i ich rodziców i odbywały się w auli. Koło Teatralne nie miało stałego, ściśle określonego zespołu. Eugenia Adamczykowa starała się wciągnąć do pracy całą młodzież, szczególnie prym wiedli harcerze. Oczywiście nie wszyscy uczniowie mogli grać, ale pracy przy przygotowaniu takiego przedstawienia starczyło rzeczywiście dla wszystkich. Uczniowie sami budowali dekoracje, szyli kostiumy, wykonywali ogłoszenia o mającym się odbyć spektaklu i wysyłali zaproszenia dla rodziców24.
>>>> czytaj dalej
<<<< powrót
Home


20 „Straż Gdańska“, 27.02.1938, s. 20,; por.: G. Danielewicz, M. Koprowska, M. Walicka, op.cit., s. 176, 184, 185; por.: R. Woźniak, op.cit., s. 72, 81, 82.
21 APG, KGRP / 673, s. 100, Wyniki ogólnej punktacji za udział w Tygodniu Harcerstwa, czerwiec 1938; por.: R. Woźniak, op.cit., s. 80.
22 „Gazeta Gdańska“, 1.10.1933, s.9, art., pt, Młodzież subskrybuje” oraz ibidem, 8.10.1933, s. 9 art. pt. „Harcerze gdańscy subskrybują Pożyczkę Narodową „własnymi siłami”, autorzy nie zamieścili imion przy nazwiskach.
23 „Zewie“, nr 4, 1937, s. 23, por.: ibidem, nr 5, 1938, s.15.
24 Zenon Ciesielski, Teatr polski w Wolnym Mieście Gdańsku 1920 – 1939, Gdańsk 1969, s. 78.

[Organizacje w PSH 1]